Βαρύτατο αποδεικνύεται για το περιβάλλον το τίμημα της οικονομικής ύφεσης που «πληρώθηκε» το 2012. Η επίτευξη με κάθε τρόπο και κάθε θυσία των στόχων του μνημονίου οδήγησε σειρά υπουργείων να φέρουν προς ψήφιση στη Βουλή ρυθμίσεις οι οποίες με ζητούμενο (ή και απλώς πρόφαση) την ανάπτυξη υποβάθμισαν τους όρους προστασίας της φύσης.
Σωρεία διατάξεων γράφτηκε για να παρακαμφθούν νομικά αναχώματα τα οποία είχαν θεσπιστεί τα προηγούμενα χρόνια για την προστασία των δασών, των προστατευόμενων περιοχών, του αιγιαλού ή του αστικού περιβάλλοντος. Και από το εμβληματικό «Πράσινο Ταμείο» δεν έμεινε παρά ένα άδειο κουτί.
Συνέπεια της λογικής «πάνω από όλα η δημιουργία ελκυστικού κλίματος για επενδύσεις» που υιοθέτησαν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις υπό το βάρος της κρίσης ήταν η περιβαλλοντική «υποχώρηση» του 2012. Αποσπασματικοί νόμοι, ατάκτως ερριμμένοι, έπεσαν βροχή υποβαθμίζοντας το πλέγμα νομικής προστασίας που προϋπήρχε για την ελληνική φύση – πολλοί από αυτούς στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας.
Το «Πράσινο Ταμείο» είναι μείον
Οι «επιθέσεις» στο περιβάλλον είχαν ξεκινήσει από το 2011 – με τους νόμους 4014 για τα αυθαίρετα και τις απλοποιήσεις στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των Υδατοκαλλιεργειών, τους νόμους 4030 για τον Νέο Τρόπο Εκδοσης Αδειών Δόμησης και τον εφαρμοστικό νόμο του μνημονίου 3986/2011 κτλ. Κορυφώθηκαν ωστόσο τη χρονιά που μόλις ολοκληρώθηκε.
Την ίδια ώρα το δεύτερο «χτύπημα» (πράξη νομοθετικού περιεχομένου, ΦΕΚ Α’ 229/2012) στο περίφημο «Πράσινο Ταμείο» μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό και για την οικονομία. Κόψε, κόψε, τελικά μόλις το 2,5% των πόρων του «Πράσινου Ταμείου» θα πηγαίνει σε πράσινες δράσεις, παρ’ ότι δημιουργήθηκε προκειμένου να υποστηριχθούν παρεμβάσεις για την ανάδειξη και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.
Ετσι όμως κινδυνεύει η συνταγματικότητα των νόμων για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων και των ημιυπαιθρίων, οι οποίοι βασίστηκαν στο «περιβαλλοντικό ισοζύγιο» (αξιοποίηση των προστίμων με τρόπο ανταποδοτικό σε κάθε περιοχή) ώστε να ξεπεραστεί ο… σκόπελος του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο μάλιστα αναμένεται να εξετάσει τη συνταγματικότητα των δύο ρυθμίσεων εντός του μηνός.
Το αρχικό «κούρεμα» του «Πράσινου Ταμείου» είχε γίνει με ρύθμιση τον Οκτώβριο του 2011, όταν το 95% των πόρων του αποφασίστηκε να πέφτει στη… μαύρη τρύπα του κρατικού προϋπολογισμού.
Σταδιακή αποψίλωση της νομοθεσίας
Η αποψίλωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά το έτος 2012 είχε αρχίσει από τον Φεβρουάριο με τον νόμο 4042 για την ποινική προστασία του περιβάλλοντος βάσει του οποίου οι ποινές δεν θα ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ. Με την ίδια ρύθμιση οι χορτολιβαδικές και οι βραχώδεις εκτάσεις που υπάγονται στη δασική νομοθεσία μπορούν να παραχωρούνται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα για τη δημιουργία ορειβατικών καταφυγίων και χιονοδρομικών κέντρων.
Με τον ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός – 4067/2012) πέρασαν ρυθμίσεις οι οποίες νομιμοποιούν παρανομίες και επιτρέπουν τη διάνοιξη οδών σε πάρκα και άλση πόλεων. Επίσης με ειδική διάταξη προβλέπεται ότι έργα που εξασφαλίζουν την αναψυχή των επισκεπτών δεν συνιστούν μεταβολή «της κατά προορισμό χρήσης των εν λόγω περιαστικών δασών, πάρκων και αλσών», ακόμη και αν είναι αναδασωτέα! Οσον αφορά τη δόμηση, ο ΝΟΚ επιβραβεύει όσους αποφασίσουν να εκμεταλλευτούν μεγάλα οικόπεδα στα ήδη βεβαρημένα αστικά κέντρα με αύξηση (25%-35%) των συντελεστών δόμησης.
Με τον νόμο 4055/2012 μειώθηκαν οι προβλεπόμενες ποινές για τη λαθροϋλοτομία. Ειδικότερα διώκεται ως πταίσμα η παράνομη υλοτόμηση ξυλείας αξίας ως και 600 ευρώ, όριο το οποίο αντιστοιχεί σε 30 τόνους ξύλου. Ωστόσο, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, καθώς η λαθροϋλοτομία είχε λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και οι ρύποι από την ανεξέλεγκτη καύση ξύλων έχουν χτυπήσει «κόκκινο», το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) εξέδωσε εγκύκλιο με αυστηρές ρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και παραμονής ατόμων σε εθνικούς δρυμούς, δάση και περιοχές ειδικής προστασίας κατά τις νυχτερινές ώρες και προανήγγειλε νομοθετική παρέμβαση για αύξηση των ποινών για τους λαθροϋλοτόμους με τροποποίηση του ν. 4055/12.
Εξαιρέσεις και με τροπολογίες
Παράλληλα δυνατότητα εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης όλων των έργων «ανάκτησης και διάθεσης αποβλήτων» δόθηκε με τον νόμο 4042/2012.
Την ίδια στιγμή η κύρωση των δασικών χαρτών, κυρίως στην Αττική, προχωρεί με ρυθμούς χελώνας καθώς κατά το στάδιο των Αντιρρήσεων έχουν προκύψει προβλήματα στην αποτύπωση των ορίων κυρίως σε πρώην δασικές εκτάσεις στις οποίες σήμερα έχουν χτισθεί ολόκληροι οικισμοί.
Τα τελευταία «χτυπήματα» στο περιβάλλον δόθηκαν με τροπολογίες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου. Ετσι ανοίγει ο δρόμος για πολεοδόμηση δημόσιας περιουσίας η οποία βρίσκεται σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών, όπου δεν θα εφαρμόζονται οι διατάξεις περί εισφοράς σε γη και χρήμα, θα υπερισχύουν τα ΕΣΧΑΔΑ (τα fast track Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων) των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, επισπεύδονται οι απαλλοτριώσεις σε ακίνητα που βρίσκονται δίπλα στις προς αξιοποίηση δημόσιες εκτάσεις, παραχωρείται παραλία, αιγιαλός, ακόμη και οι προσχώσεις για 99 χρόνια!
Ρεζερβέ… σκαμνί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Η αδράνεια των ελληνικών αρχών σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας έχει… εγκαταστήσει μόνιμα την Ελλάδα στο σκαμνί του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Τον Μάρτιο του 2012 η χώρα μας καταδικάστηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) γιατί δεν έχει ακόμη καταρτίσει τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών. Η αμέλεια της Ελλάδας να τηρήσει τις υποχρεώσεις της την οδήγησε στο… εδώλιο του ΔΕΕ και για την υποβάθμιση της Κορώνειας, μιας λίμνης η οποία ανήκει στους υγροτόπους διεθνούς σημασίας (Ramsar).
Επίσης, η απειλή της επιβολής προστίμων για τις παράνομες χωματερές επικρέμαται πάνω από τη χώρα μας καθώς η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί μία φορά για το θέμα και ακόμη δεν έχει σφραγίσει και αποκαταστήσει όλους τους παράνομους χώρους. Το «κερασάκι στην τούρτα» ήταν οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις των 29 Φορέων Διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών χωρίς κριτήρια και χωρίς οικονομικό όφελος για την κυβέρνηση.
Και κάτι καλό για επίλογο. Επί υπουργίας Γρ. Τσάλτα (υπηρεσιακός υπουργός Περιβάλλοντος) το Προεδρικό Διάταγμα για προστασία των μικρών υγροτόπων του Αιγαίου έλαβε τις τελικές υπογραφές.
Τράτσα Μάχη
Πηγή: Το Βήμα
Speak Your Mind
You must be logged in to post a comment.