Το μεγάλο στοίχημα στη διαχείριση απορριμμάτων

Μεσημέρι στον ΧΥΤΑ Φυλής: Υπό τον αδυσώπητο αττικό ήλιο, τα απορριμματοφόρα των δήμων αδειάζουν τα σκουπίδια. Οι μπουλντόζες του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου του Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) σπεύδουν να τα καλύψουν με χώμα και τα σμήνη των γλάρων κάνουν αλλεπάλληλες επιδρομές για να τσιμπήσουν ό,τι μπορούν. Πιο χαμηλά, εκτείνεται μια βαθιά λεκάνη όπου απασχολούνται γερανοί και εκσκαφείς. Πρόκειται για τη νεότερη επέκταση του ΧΥΤΑ με σκοπό να παρατείνει τον χρόνο ζωής του, σχεδόν διπλασιάζοντας τον όγκο απορριμμάτων που μπορεί να δεχτεί το ενεργό κύτταρο, από τα 9 στα 17 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Πλησιάζοντας σε ένα σωρό από σκουπίδια, διακρίνονται ανθρώπινες φιγούρες. Είναι μέλη των συμμοριών ρακοσυλλεκτών της περιοχής, κυρίως Αλβανών Ρομά και μεταναστών από τη ΝΑ Ασία. Καθώς η μπουλντόζα αρχίζει να αδειάζει χώμα πάνω στον σωρό, με τους ρακοσυλλέκτες να συνεχίζουν αμέριμνοι τη δουλειά τους, οι ξεναγοί μου –υπάλληλοι του ΕΔΣΝΑ και της εταιρείας Ηλέκτωρ, που δραστηριοποιείται πολλαπλώς στη Φυλή– μου εξηγούν ότι τελευταίως οι ανεπιθύμητες αυτές επισκέψεις έχουν πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Σε λίγα λεπτά, εισέρχονται πολλοί ακόμα κυνηγοί των χαμένων θησαυρών των απορριμμάτων – κυρίως χαλκού και άλλων μετάλλων. Ο ΧΥΤΑ κλείνει, για την προστασία των εργαζομένων, όπως γίνεται με αυξανόμενη συχνότητα τελευταίως.

Στην Αττική παράγεται περίπου το 40% του συνόλου των απορριμμάτων της Ελλάδας – 2,26 εκατομμύρια τόνοι ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία του 2011. Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) για τη Διαχείριση Απορριμμάτων στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το σωτήριον έτος 2003, παραμένει ακόμα κατά το μεγαλύτερο μέρος του ανεφάρμοστος. Ο ΧΥΤΑ Φυλής, ο μόνος στην Αττική, αν δεν επεκταθεί περαιτέρω, υπολογίζεται ότι θα κορεστεί πλήρως έως τα μέσα του 2015.

Ο ΕΔΣΝΑ, υπό την προεδρία του περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρού, που από 1.1.2012 είναι ο υπεύθυνος φορέας για την υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ, ενέκρινε τον περασμένο Αύγουστο την υλοποίηση, μέσω ΣΔΙΤ, τεσσάρων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων – δύο στη Δυτική Αττική (στη Φυλή και τα Λιόσια), έναν στο Γραμματικό και έναν στην Κερατέα. Τα έργα, συνολικής ετήσιας δυναμικότητας 1,35 εκατ. τόνων, προϋπολογισμού άνω των 400 εκατ. ευρώ και αξίας που αναμένεται να υπερβεί σε βάθος χρόνου το 1 δισ. ευρώ, υπήχθησαν στις διατάξεις του νόμου περί ΣΔΙΤ τον περασμένο Οκτώβριο.

Ο στόχος είναι να ολοκληρωθούν και οι τέσσερις διαγωνισμοί ώς το τέλος του 2013 και να υλοποιηθούν τα έργα ώς το τέλος του 2015, καθώς αυτή είναι και η προθεσμία για την απορρόφηση των 200 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ που έχουν δεσμευτεί για τη χρηματοδότησή τους. «Ηδη η α΄ φάση των διαγωνισμών ολοκληρώθηκε μέσα σε χρόνο ρεκόρ και με απόλυτη διαφάνεια», δηλώνει στην «Κ» ο κ. Σγουρός. Οπως σημειώνει, βέβαια, «έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε», κάνοντας ειδική μνεία στις δικαστικές εμπλοκές.

Παρά τις σημαντικές πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ, με τις οποίες απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης που είχαν καταθέσει οι Δήμοι Φυλής και Μαραθώνα κατά των έργων στα Λιόσια και το Γραμματικό, το δικαστήριο έχει πολλή δουλειά ακόμα. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι οι υποψήφιοι ανάδοχοι έχουν το δικαίωμα –το οποίο παγίως ασκούν– να προσφύγουν κατά του ανταγωνισμού μετά το πέρας της α΄ φάσης (έχει ήδη συμβεί στην περίπτωση του Γραμματικού), μετά την ολοκλήρωση του ανταγωνιστικού διαλόγου (β΄ φάση) και μετά την ανάδειξη του προσωρινού αναδόχου. Ο ίδιος ο ανταγωνιστικός διάλογος, κατά τον οποίο ο ΕΔΣΝΑ καλείται, σε διαπραγμάτευση με τους εργολάβους, να καθορίσει τις συγκεκριμένες παραμέτρους των έργων, αναμένεται να διαρκέσει 2-3 μήνες.

«Η προσέγγισή μας βασίζεται σε ανοιχτές τεχνολογίες, ώστε να μη θεωρηθεί ότι κλείνουμε το μάτι σε κάποιον, και ποσοτικοποιημένα κριτήρια, με κυρίαρχο το ύψος του τέλους εισόδου. Ετσι ελπίζουμε να περιορίσουμε τις υποκειμενικές κρίσεις και τις αμφισβητήσεις», δηλώνει στην «Κ» ο Νίκος Μαντζούφας, ειδικός γραμματέας ΣΔΙΤ, που συμμετέχει στην αξιολόγηση κάθε σταδίου του διαγωνισμού.

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Πηγή: Η Καθημερινή