Τι αλλάζει στα αυθαίρετα

Μέσα στις επόμενες ημέρες, ενδεχομένως και στα μέσα της προσεχούς εβδομάδας, πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή το νέο σχέδιο νόμου για την αυθαίρετη δόμηση. Οπως όλα δείχνουν, το σχέδιο θα έχει υποστεί ορισμένες βελτιώσεις, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί «όσο γίνεται περισσότερο» με την πολυαναμενόμενη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η σημαντικότερη από αυτές τις αλλαγές θα είναι η διαφορετική αντιμετώπιση των «εντός» και «εκτός» σχεδίου αυθαιρέτων που υπάγονται στην κατηγορία των εξ ολοκλήρου αυθαιρέτων. Αφήνοντας έτσι περιθώριο… για μερική και όχι συνολική ακύρωση του νέου πλαισίου, στο ενδεχόμενο νέων προσφυγών στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.

Το πολυαναμενόμενο νέο πλαίσιο θα έρθει να αντικαταστήσει τον ν. 4014/11, ο οποίος κατά τα φαινόμενα έχει κριθεί αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η απόφαση δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί και συνεπώς το σκεπτικό του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό – όπως φαίνεται όμως, το υπουργείο Περιβάλλοντος προέβη σε ορισμένες αλλαγές στο νέο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, προκειμένου να το «θωρακίσει» έναντι του ενδεχόμενου νέων προσφυγών.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, οι σημαντικότερες αλλαγές είναι δύο:
1. Στο αρχικό σχέδιο νόμου, διευκολυνόταν η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν πριν από τις 9/6/1975. Τα αυθαίρετα αυτά προτεινόταν να εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή εφάπαξ 500 ευρώ, χωρίς στα απαιτούμενα δικαιολογητικά να συμπεριλαμβάνονται σχέδια. Οπως φαίνεται το υπουργείο θα εντάξει σε αυτή την κατηγορία μόνο τις κατοικίες, ενώ για τα υπόλοιπα κτίρια θα ισχύσει ό,τι για τα κτίρια προ του 1983 (έκπτωση 20%).
2. Στο αρχικό σχέδιο νόμου τα αυθαίρετα χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες: τις μικρές παραβάσεις (που προτείνεται να εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή 500 ευρώ), τις μεσαίες παραβάσεις, δηλαδή αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης που δεν υπερβαίνουν περισσότερο από 40% τον συντελεστή δόμησης και την κάλυψη. Και τις μεγάλες αυθαιρεσίες (υπέρβαση πλέον του 40% του συντελεστή δόμησης και της κάλυψης σε κτίρια με άδεια, ή κτίρια χωρίς οικοδομική άδεια). Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στην τελευταία αυτή κατηγορία «θα δοθεί λύση με πολεοδομικά χαρακτηριστικά», δηλαδή θα διαχωριστούν τα «εντός» από τα «εκτός» σχεδίου.

Το σκεπτικό πίσω από τη διαφοροποίηση αυτή είναι απλό: η νομολογία του ΣτΕ έχει επανειλημμένως τονίσει την αλλοίωση που επιφέρει στον πολεοδομικό σχεδιασμό η νομιμοποίηση της εκτός σχεδίου αυθαίρετης δόμησης. Αυτό σημαίνει ότι για τα εντός σχεδίου (στα οποία υπάρχει κάποιος σχεδιασμός, έστω κι αν το κτίριο τον έχει παραβεί) θα υπάρξει επιεικέστερη αντιμετώπιση, ενώ στα εκτός σχεδίου θα υπάρξει σύνδεση με μελλοντική πολεοδόμηση.

Αγνωστο παραμένει αν το νέο πλαίσιο θα περιλαμβάνει «μηχανισμό επιστροφής χρημάτων» σε υποθέσεις αυθαιρέτων για τα οποία υπάρχει δικαστική απόφαση και τα οποία είχαν ενταχθεί στη διαδικασία «τακτοποίησης» του ν. 4014/11. Τα αυθαίρετα αυτά υποχρεωτικά θα εξαιρεθούν από τη νέα ρύθμιση, καθώς οι βασικές προσφυγές κατά της συνταγματικότητας του νόμου αφορούσαν περιπτώσεις που είχαν κριθεί δικαστικά, αλλά επιχειρήθηκε να οχυρωθούν πίσω από τον νέο νόμο. Υπενθυμίζεται ότι η δυνατότητα δήλωσης νέων αυθαιρέτων προς «τακτοποίηση» έληξε στις 31 Μαΐου.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ

Πηγή: Η Καθημερινή