Πάρα πολλές από τις βεβαιότητες που είχαν διαμορφωθεί και σε μεγάλο βαθμό όριζαν το κατά πόσο ήταν διατεθειμένη η χώρα, το κράτος και η κοινωνία, να μεταρρυθμίσει τον εαυτό της για να προχωρήσει στα επόμενα βήματα, σήμερα δεν υπάρχουν.
Σταδιακά, με μεγάλο κόστος, με επώδυνες επιλογές, με αμηχανία πολλές φορές μπροστά στα δεδομένα, η Ελλάδα έχει αρχίσει πλέον να διαχειρίζεται το μεγάλο σοκ της ύφεσης. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα δημοσιονομικά στοιχεία, στη λίστα των διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί σε χρόνους ρεκόρ, στην αντιστροφή που έχει επιτευχθεί, ώστε εκεί που το σενάριο είχε τίτλο «Grexit», τώρα να έχει τίτλο «Greecovery». Αναφέρομαι στην αλλαγή του πυρήνα. Ακόμη και αν δεν είναι πάντα ορατό, αφού τώρα εξελίσσεται… Ακόμη και αν δεν μπορεί να μετρηθεί γιατί συντελείται σε άλλη κλίμακα από αυτή που έχουμε συνηθίσει… αλλάζει ο τρόπος σκέψης. Εγώ το βλέπω κάθε μέρα στη δουλειά μου και πιστεύω πως και εσείς το βλέπετε στη δική σας.
Οι περισσότεροι έχουν πεισθεί πλέον ότι δεν πρόκειται ποτέ να γυρίσουμε πίσω στους παλιούς αυτοματισμούς. Αυτό δεν γίνεται και όσοι το καλλιεργούν υποτιμούν, αν μη τι άλλο, τα ανακλαστικά επιβίωσης της κοινωνίας. Η μόνη μας «καλή επιλογή» είναι να φτιάξουμε άλλο τρόπο σε όλα τα επίπεδα. Λογικότερο, αναπτυξιακά αποδοτικότερο και τελικά κοινωνικά πιο δίκαιο.
Κάνω αυτή την εισαγωγή γιατί όταν μιλάμε για «επενδύσεις», έχει σημασία η κατεύθυνση της συλλογικής σκέψης, η λειτουργία των μηχανισμών, η νοοτροπία, που θα μεταφράσει τη θεωρία σε πράξη.
Ποιος είναι αυτός ο «άλλος τρόπος» στην Χωροταξία…
Το σχέδιο για τη διαμόρφωση του χώρου για να υπάρχει προτρεπτικό περιβάλλον, οργανωμένο σύστημα κανόνων για αναπτυξιακή διαδικασία που ενισχύει την πρόοδο – άρα τα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία του φυσικού πλούτου… Δίνονται πολλές ανάσες πολεοδομικού χαρακτήρα στα «βαριά» αστικά κέντρα και πνοή ζωής στη «διψασμένη» περιφέρεια.
Να μπει η βάση για αποκέντρωση των επενδυτικών σχεδίων μεγάλης κλίμακας, αλλά και εσωτερική «μετακίνηση» των σχεδίων μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας.
Με τρόπο επωφελή για όλους. Αναζωογονώντας τομείς που θα ηγηθούν στο νέο παραγωγικό μοντέλο. Αναζωογονώντας περιοχές με αύξηση θέσεων εργασίας και μόνιμου πληθυσμού. Αναζωογονώντας το περιβάλλον από την αειφόρο σύνδεσή του με την καθημερινότητα των ανθρώπων.
Αυτό σημαίνει πρωτίστως να λυθούν τα κεντρικά ζητήματα στην πολιτική γης. Για αυτό στο ΥΠΕΚΑ δομήσαμε και προχωράμε ένα ενιαίο σχέδιο για την Χωροταξική και Πολεοδομική Μεταρρύθμιση που θεμελιώνεται σπονδυλωτά.
Πρώτον, με τoν νέο Νόμο για το Κτηματολόγιο. (ν.4164/2013). Κάναμε ότι έπρεπε θεσμικά για να τελειώσει επιτέλους το έργο. Τρία σημεία εδώ:
● η πρόβλεψη για τους διαγωνισμούς και την ανάθεση μελετών, που εκτιμάται ότι μειώνει το χρόνο στο ήμισυ σε σχέση με πριν.
● η λύση για την διοικητική διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών- που ξεμπλοκάρει τη διαδικασία και
● η εξασφάλιση, για πρώτη φορά της πλήρους καταγραφής της δημόσιας περιουσίας, ώστε να είναι δυνατή η ανάδειξη και η αξιοποίησή της.
Δεύτερον, με τον νέο Νόμο για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης (ν. 4178/2013). Απαραίτητο βήμα για να γίνει ο χωρικός σχεδιασμός. Καταγραφή… για να «ξέρουμε» και κατηγοριοποίηση με πολεοδομικά κριτήρια για να «λύσουμε» ότι μπορεί να λυθεί στο πεδίο εφαρμογής του νόμου. Για πρώτη φορά τίθενται:
● καθορισμένα χρονικά όρια στην Πολιτεία για να ολοκληρώσει τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό, ειδικά σε περιοχές που έχουν μεγάλη επιβάρυνση από τα αυθαίρετα
● στέρεες βάσεις μέσω των μηχανισμών του «περιβαλλοντικού ισοζυγίου» για τη χρηματοδότηση δράσεων στο πλαίσιο αναμόρφωσης των περιοχών που στερούνται στην ουσία οργανωμένου δημόσιου χώρου.
● ορισμός του θεσμού της «Τράπεζας Γης» για αγορά και ανταλλαγή εκτάσεων. Με σκοπό να λειτουργήσει ως μία ηλεκτρονική διαδικασία καταγραφής και διαχείρισης των τίτλων συντελεστή δόμησης. Αλλά και των δικαιωμάτων και αξιών που θα δημιουργεί το κράτος μέσα από τις χωροταξικές και περιβαλλοντολογικές ρυθμίσεις.
Παράλληλα, προβλέπεται ένας πλήρης μηχανισμός, ένα οπλοστάσιο, στη διάθεση της Πολιτείας. Που σε συνδυασμό:
● με το Π.Δ για την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου και
● το Νόμο «για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων» που ψηφίσαμε,
αλλάζει τελείως τους όρους της αγοράς ακινήτων.
Τρίτο μεγάλο βήμα… το νομοσχέδιο για την ρύθμιση κρίσιμων ζητημάτων πολεοδομίας και χωροταξίας, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και η διαβούλευση μέχρι το τέλος του μήνα. Το νομοσχέδιο δίνει έμφαση στη μείωση του χρόνου που απαιτείται, μέσω της απλούστευσης και της απλοποίησης των διαδικασιών, ώστε να μην αποθαρρύνονται τα έργα εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των παράλογων προσκομμάτων. Την ίδια στιγμή στοχεύει:
● στην υποστήριξη των υπολοίπων δημόσιων πολιτικών για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και
● στην επικαιροποίηση όπου χρειάζεται, – και μετά από 3 δεκαετίες είναι λογικό να χρειάζεται – της κατηγοριοποίησης των χρήσεων γης.
Η όλη του φιλοσοφία είναι να προσανατολίσει την χωροταξία στην ανάπτυξη, με δεδομένη προϋπόθεση τον καθορισμό συγκεκριμένων ζωνών απόλυτης περιβαλλοντικής προστασίας.
Η «κωδικοποίηση» της πόλης (urbancodered), η μεταμόρφωσή της σε επενδυτικό προορισμό μέσα από την αύξηση των αξιών που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ευημερία της, εξαρτάται και από το γενικό πλαίσιο βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης και από το επιθυμητό πρότυπο χωρικής οργάνωσης του προϊόντος που θέλει να αναπτύξει.
Γι’ αυτό ακριβώς επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε δύο βασικά ζητήματα στα οποία έχει γίνει προετοιμασία:
Το ένα ζήτημα είναι η αναθεώρηση και εξειδίκευση των 12 Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού, ώστε να είναι συμβατά με τις νέες συνθήκες.
Έτσι σε επίπεδο Περιφέρειας:
● Καταγράφονται και αξιολογούνται οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν την ανάπτυξη και διάρθρωση του χώρου
● Αποτιμώνται οι χωρικές επιπτώσεις των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών πολιτικών και προγραμμάτων.
● Προσδιορίζονται με προοπτική δεκαπέντε ετών, οι βασικές προτεραιότητες και οι στρατηγικές επιλογές για την ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη του χώρου, με παράλληλη πρόβλεψη για χωροθέτηση επενδύσεων.
Τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων (ΑΠΕ, Βιομηχανίας, Τουρισμού, Καταστημάτων Κράτησης και Υδατοκαλλιεργειών).
Το άλλο ζήτημα είναι η αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό και η στρατηγική μελέτη των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων.
- Η ενίσχυση του τουριστικού κλάδου
- η αειφορική διαχείριση του χώρου, ώστε ο ρυθμός και η μορφή της ανάπτυξης να σέβονται τις ανάγκες των προορισμών και τις ιδιαιτερότητες του χώρου ως προς το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και το τοπίο
- η προοπτική τουριστικής αξιοποίηση της επιλεγμένης ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου
- η προσαρμογή του Ε.Π.Σ.Χ.Α.Α στα δεδομένα που έχουν προκύψει από την αναβάθμιση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής του κλάδου
έκαναν απολύτως αναγκαία την αναθεώρηση, καθώς οι παραδοχές στις οποίες στηρίχθηκε η αρχική μελέτη και οι αναπτυξιακές προτεραιότητες έχουν διαφοροποιηθεί. Σήμερα το κράτος φτιάχνει ένα σταθερό, λογικό πλαίσιο, ώστε να έχει συνέχεια η προώθηση του τουριστικού προϊόντος και βεβαίως να ενθαρρύνονται τα επιχειρηματικά σχέδια. Με το αναθεωρημένο πλαίσιο επιχειρούμε να υπογραμμιστούν οι δυνατότητες όλων των περιοχών της Ελλάδας, οι οποίες μπορούν να την καταστήσουν μοναδική στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.
Μέσα από τα βασικά γνωρίσματα του δημόσιου χώρου, επιστρέφει στους πολίτες μια ιδέα για το πώς μπορεί να είναι το μέλλον. Και σε αυτή ακριβώς την ιδέα βασίζονται πολλά. Για την κινητικότητα του σήμερα, αλλά και για τον προσανατολισμό που μπορούμε να έχουμε την επόμενη μέρα. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να οργανώσουμε αυτή την ιδέα. Με τρόπο ώστε ο δημόσιος χώρος να μπορεί να γίνει υπόθεση του καθενός. Συνευθύνη όλων και πεδίο ισότιμης πρόσβασης σε δραστηριότητες που συνάδουν με τους κανόνες της έννομης Πολιτείας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Το μοντέλο μιας σύγχρονης πόλης αναφέρεται σε κάτι μεγαλύτερο από έναν οικονομικό στόχο.
Αναφέρεται σε αυτό που είπα και στην αρχή. Σε έναν δημιουργικό και δημοκρατικό τρόπο δράσης. Σε ένα πρότυπο για το χώρο, στον οποίο μπορεί να αναπτυχθεί πρωτότυπη σκέψη και τελικά καινοτομία.
Αυτό είναι το σκεπτικό με το οποίο δουλεύουμε στο ΥΠΕΚΑ. Αυτή είναι η φιλοσοφία πίσω από τη στρατηγική που εφαρμόζουμε για να όσα έπρεπε να γίνουν εδώ και χρόνια σε ότι αφορά στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό. Να οργανωθεί η ιδέα για πόλεις προόδου και για ουσιαστική επιστροφή της ανάπτυξης στην Περιφέρεια.
Καλή επιτυχία στο Συνέδριό σας. Συγχαρητήρια και στους φορείς που συνεργάστηκαν για αυτό. Είναι πάντα ένα σημαντικό γεγονός για την εξέλιξη της συζήτησης σε ότι αφορά στα ζητήματα χώρου και δόμησης και αναμένουμε με ενδιαφέρον τα αποτελέσματά του.
RE+D Magazine
Speak Your Mind
You must be logged in to post a comment.