Ξεμπλοκάρουν 550 οικοδομικοί συνεταιρισμοί σε όλη τη χώρα

Στη χαρτογράφηση των περιοχών που θα ασκηθούν τα δικαιώματα περισσοτέρων από 450-500 χιλιάδων οικογενειών, οι οποίες έχουν τίτλους ιδιοκτησίας σε 550 συνολικά οικοδομικούς συνεταιρισμούς της χώρας, προσανατολίζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος.

H πρώτη φάση της σχετικής νομοθετικής ρύθμισης, όπως εκτιμάται, θα ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2013, που προβλέπει την ανταλλαγή των δικαιωμάτων γης σε «μπλοκαρισμένους» οικοδομικούς συνεταιρισμούς σε δασικές περιοχές με άλλες εκτάσεις.

Στην επερχόμενη διάταξη, που θα τεθεί σε εφαρμογή στο πρώτο τετράμηνο του 2014, οριοθετούνται, με πρωτοβουλίες του αναπληρωτή υπουργού Σταύρου Καλαφάτη, τα σημεία ανταλλαγής και οι προδιαγραφές παράδοσης των δασικών εκτάσεων στο Δημόσιο που κατέχουν στην ιδιοκτησία τους οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί σε όλη την Ελλάδα.

Ουσιαστικά θα δημιουργηθούν «ζώνες υποδοχής συντελεστή» κοντά σε εγκαταλελειμμένους ή αραιοκατοικημένους οικισμούς. Εκεί οι ιδιοκτήτες γης σε συνεταιρισμούς θα μπορούν να ανταλλάξουν τα δικαιώματά τους και να αποκτήσουν νέους τίτλους ιδιοκτησίας προκειμένου, αφενός να αξιοποιήσουν την περιουσία τους, έστω και σε άλλη περιοχή, και αφετέρου να αναζωογονηθούν οι απομακρυσμένοι οικισμοί ή ακόμη και να επεκταθούν.

Αγορά δικαιωμάτων γης
Η ρύθμιση του πολύπλοκου θέματος των οικοδομικών συνεταιρισμών επιλύεται με την εφαρμογή «Αγοράς Δικαιωμάτων Γης και Θάλασσας», που προβλέπει η καθιέρωση του θεσμού της «Τράπεζας Γης». Μέσω αυτού θα μπορεί, μεταξύ άλλων, ένας οικοδομικός συνεταιρισμός που έχει προβλήματα (δασικά ή χωροθέτησης) να μεταφέρει συντελεστή δόμησης σε άλλη περιοχή. Αυτές οι περιοχές υποδοχής ορίζονται ως ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης μέσω του νέου νόμου.

Τα δύο σημαντικότερα προβλήματα, που αναστέλλουν τις διαδικασίες πολεοδόμησης εδώ και δεκαετίες, είναι ότι πολλοί συνεταιρισμοί βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων ή βρίσκονται εκτός περιοχών όπου επιτρέπεται η χωροθέτηση οικοδομικών συνεταιρισμών. Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα είναι ότι η διαδικασία έγκρισης της ιδιωτικής πολεοδόμησης αντιμετωπίζει έντονη γραφειοκρατία και υπηρεσιακές καθυστερήσεις.

Η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ μετατρέπεται σε one stop shop για οικοδομικούς συνεταιρισμούς και ιδιωτική πολεοδόμηση. Οι διαδικασίες γίνονται πλέον από την υπηρεσία του υπουργείου και όχι από τους ιδιώτες. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρείται λύση στα προβλήματα χωροθέτησης και καθυστερήσεων, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τον χρόνο εξυπηρέτησης.

Το σύνολο των διαδικασιών θα γίνεται ηλεκτρονικά, προκειμένου να επιτευχθεί ταχύτητα, διαφάνεια και λογοδοσία. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα θα λειτουργεί αντικειμενικά, χωρίς παρεμβάσεις από πολιτικούς ή υπηρεσιακούς παράγοντες. Η λειτουργία (ποια δικαιώματα, πού μεταφέρονται, με ποια αξία, με ποια προτεραιότητα) θα διενεργείται ηλεκτρονικά, με βάση προκαθορισμένα κριτήρια χωρίς ανθρώπινη επαφή.

Επιπλέον δίδεται η δυνατότητα στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς να δημιουργήσουν εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων, με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών, ώστε να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι χρηματοδότησης των έργων υποδομής και κατασκευής κοινόχρηστων χώρων.

Θα μπορούν δηλαδή ιδιώτες να «συνεταιρίζονται» με τους ιδιοκτήτες για την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών τις οποίες και θα εκμεταλλεύονται.

«Τράπεζα Γης»
Με τον νέο θεσμό ουσιαστικά η πολιτεία προχωρεί σε απλούστευση της ιδιοκτησίας, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για ένα ταμείο δικαιωμάτων πολεοδόμησης.

Μέσω της «Τράπεζας Γης» αποταμιεύονται τα άυλα δικαιώματα ιδιοκτησίας και θα γίνεται αγοραπωλησία με ανταλλάγματα είτε άλλα δικαιώματα, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αστικές αναπλάσεις μεγάλης κλίμακας.

Η «Τράπεζα Γης» είναι ένα πολεοδομικό εργαλείο που έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ολλανδία από τη δεκαετία του 1970, η Σουηδία το χρησιμοποιεί με ενσωμάτωση σε επιμέρους μηχανισμούς, ενώ οι ΗΠΑ θεσμοθέτησαν μορφές του εργαλείου ήδη από τη δεκαετία του ’30.

Ωφελημένοι από την «Τράπεζα Γης» θα είναι χιλιάδες ιδιοκτήτες, ωστόσο, θα υπάρξουν σημαντικά οφέλη και για την τοπική κοινωνία, ενώ μπορεί να συμβάλει και στην «απο-αστικοποίηση», στην ελάφρυνση δηλαδή της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων από χιλιάδες κτίρια και φυσικά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους.

Ηλεκτρονική συμπλήρωση τυποποιημένου πίνακα
Αρχισε η καταγραφή «άγνωστων» συνεταιρισμών
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 550 Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί και Ιδιωτικές Πολεοδομήσεις, των οποίων τα στοιχεία δεν συμπεριλαμβάνονται σε κανένα ενιαίο και πρόσφατα ενημερωμένο αρχείο της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΚΑ.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας που έχει αναλάβει το υπουργείο για την επίλυση των πολεοδομικών προβλημάτων των Οικοδομικών Συνεταιρισμών, εξέδωσε οδηγία-πρόταση για την ηλεκτρονική συμπλήρωση ενός τυποποιημένου πίνακα με τα σχετικά στοιχεία από τους αρμόδιους φορείς και την ηλεκτρονική υποβολή αυτού σε ηλεκτρονική διεύθυνση του υπουργείου.

Μέχρι στιγμής, στην καταγραφή των δεδομένων εξακολουθούν να εμφανίζονται περίπου διακόσιοι φορείς Οικοδομικών Συνεταιρισμών και Ιδιωτικής Πολεοδόμησης στο κάλεσμα του υπουργείου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στην Αττική κατατέθηκαν 81 δελτία, οι φορείς των οποίων αντιμετωπίζουν τα εξής προβλήματα: 48 (60%) εμπίπτουν σε δασικές εκτάσεις, τέσσερις (5%) δεν εμπίπτουν σε περιοχή χαρακτηριζόμενη ως ΠΕΡΠΟ, έξι (7%) έχουν διακόψει τις διαδικασίες, έξι (7%) έχουν πάρει αρνητική εισήγηση από το ΣτΕ και τρεις (4%) έχουν αμφισβητούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Πρόβλημα
Για την υπόλοιπη Ελλάδα κατατέθηκαν 114 δελτία, οι φορείς των οποίων αντιμετωπίζουν τα εξής προβλήματα: 25 (22%) εμπίπτουν σε δασικές εκτάσεις ή άλλες προστατευόμενες περιοχές, 19 (17%) δεν εμπίπτουν σε περιοχή χαρακτηριζόμενη ως ΠΕΡΠΟ, 13 (11%) έχουν διακόψει τις διαδικασίες, 8 (7%) έχουν πάρει αρνητική εισήγηση από το ΣτΕ και 5 (4%) έχουν αμφισβητούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Ειδικά για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης κατατέθηκαν 22 δελτία, οι φορείς των οποίων αντιμετωπίζουν τα εξής προβλήματα: 3 (14%) εμπίπτουν σε δασικές εκτάσεις, 11 (50%) δεν εμπίπτουν σε περιοχή χαρακτηριζόμενη ως ΠΕΡΠΟ και 4 (18%) έχουν πάρει αρνητική εισήγηση από το ΣτΕ. Η έκταση που κατέχουν οι 22 φορείς είναι 48.028 στρέμματα.

Ειδικά για τους νομούς Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής κατατέθηκαν 17 δελτία, οι φορείς των οποίων αντιμετωπίζουν τα εξής προβλήματα: 3 (18%) εμπίπτουν σε δασικές εκτάσεις, 8 (47%) δεν εμπίπτουν σε περιοχή χαρακτηριζόμενη ως ΠΕΡΠΟ και 4 (24%) έχουν πάρει αρνητική εισήγηση από το ΣτΕ. Η έκταση που κατέχουν οι 17 φορείς είναι 47.180 στρέμματα.

Του Κοσμά Ζακυνθινού
kzakinthinos@pegasus.gr

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26515&subid=2&pubid=113133064