Μπορούμε να αποκτήσουμε το παραλιακό μέτωπο που αξίζει στην Αθήνα;

Αθήνα και θάλασσα. Δύο λέξεις που δεν χρησιμοποιούνται συχνά στην ίδια πρόταση. Και όμως, η Αθήνα είναι η μοναδική παραθαλάσσια πρωτεύουσα της Ευρώπης, με εξαιρετική ποιότητα θαλάσσιων υδάτων και πλήθος γαλάζιων σημαιών λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Μπορούμε να αποκτήσουμε το παραλιακό μέτωπο που αξίζει στην Αθήνα;

Τα καλά νέα έρχονται βέβαια από το Κέντρο Πολιτισμού που χτίζει το Ίδρυμα του Σταύρου Νιάρχου στο Δέλτα του Φαλήρου, μόλις 4,5 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Εκεί θα λειτουργήσει η νέα Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, η Εθνική Λυρική Σκηνή και θα δημιουργηθεί πάρκο 170.000 τ.μ. Η τεράστια επένδυση του ιδρύματος, ύψους 560 εκατ. ευρώ, υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει 2.500 θέσεις εργασίας και θα αποφέρει στην τοπική οικονομία περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Ένα ακόμη θετικότατο βήμα είναι η παράδοση των τριών νότιων σταθμών του μετρό (Άλιμος, Αργυρούπολη, Ελληνικό) μέσα στον Ιούλιο, εισάγοντας στην περιοχή το πλέον αξιόπιστο μεταφορικό μέσο της εποχής μας, με την απόσταση Σύνταγμα-Ελληνικό να διανύεται πλέον σε 14 λεπτά.

Το έτερο μεγάλο έργο του παραλιακού μετώπου, αυτό της αξιοποίησης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, έχει περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, με τρεις ενδιαφερόμενες εταιρείες (Lamda Development, London & Regional Properties, Elbit) και καταληκτική προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών να έχει οριστεί η 29η Οκτωβρίου 2013. Οι άνθρωποι της αγοράς, εκτός της αναμφισβήτητης σημασίας του έργου αυτού για την ανάπτυξη όλης της περιοχής, επισημαίνουν και την ανάγκη δημιουργίας μιας σειράς από νέες μαρίνες για την προσέλκυση τουριστών υψηλού εισοδήματος. Οι έρευνες που επικαλούνται δείχνουν ότι για κάθε 100 ευρώ που πληρώνει κάποιος στη μαρίνα, «αφήνει» άλλα 450 ευρώ στην τοπική οικονομία, και κάθε 100 νέες θέσεις που φτιάχνονται στις μαρίνες, δημιουργούν αυτομάτως 5 νέες θέσεις εργασίας εντός και άλλες 100 εκτός μαρίνας.

Όποιον και να ρωτήσεις θα συμφωνήσει ότι αυτά τα περίπου 50 χιλιόμετρα από το Φάληρο ως το Σούνιο μπορούν να γίνουν η βιτρίνα της Αθήνας. Στο πώς θα γίνει αυτό έγκειται το πρόβλημα. Γιατί και εδώ φαίνεται να δημιουργείται ένα νέο, έντονο πεδίο αντιπαράθεσης των δύο αντιμαχόμενων λογικών που ενδημούν στην Ελλάδα: από τη μία είναι οι υπέρμαχοι των ιδιωτικοποιήσεων και από την άλλη οι υπερασπιστές του δημόσιου χαρακτήρα.

Το υπουργείο Ανάπτυξης θέλει να δημιουργήσει την ελληνική «Κυανή Ακτή» και για τον σκοπό αυτό θέσπισε μια νέα κρατική ανώνυμη εταιρεία τον περασμένο Απρίλιο, την Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε., στην οποία πέρασαν τα περισσότερα δημόσια ακίνητα της ακτογραμμής. Η νέα εταιρεία έχει στόχο να ξεδιαλύνει πολύπλοκα ιδιοκτησιακά καθεστώτα και, με δεδομένο ότι το δημόσιο ταμείο είναι μείον, προσδοκά την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων για χώρους μεικτών χρήσεων.

Εκεί όμως που οι μεν μιλούν για ανάπτυξη, οι δε φωνάζουν ξεπούλημα. Από τον Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου μας κοινοποίησαν ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου το οποίο επικαλείται το Σύνταγμα και ζητά τη διαχείριση των χώρων μόνο από την Αυτοδιοίκηση, καθώς οι ακτές και οι παραλίες δεν είναι ιδιωτική κτήση του Δημοσίου αλλά κοινόχρηστοι χώροι για όλους τους πολίτες. Η πρώην γενική επιθεωρητής περιβάλλοντος Μαργαρίτα Καραβασίλη (και νυν πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Πολιτών για την αειφόρο ανάπτυξη) υποστηρίζει πως «στην πραγματικότητα η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να παρεμβαίνει στο παραλιακό μέτωπο, δημιουργώντας ένα άβατο, ερήμην σχετικών νομοθετημάτων για την προστασία της ζώνης αιγιαλού-παραλίας κ.λπ… πέραν ακόμη της κοινοτικής νομοθεσίας, αλλά κυρίως και πέραν των επιταγών του Συντάγματος σχετικά με την “παραλία” (κοινόχρηστοι χώροι δημόσιου συμφέροντος), που αποτελεί δημόσιο αγαθό».

Η Φερενίκη Βαταβάλη, ειδική συνεργάτις του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, μας λέει ότι μέσω της εταιρείας Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε. η κυβέρνηση «προωθεί ουσιαστικά το ξεπούλημα των ακτών από το ΣΕΦ έως το Σούνιο. Στο όνομα της δημιουργίας της “ελληνικής Ριβιέρας” δρομολογείται η άνευ όρων εκμετάλλευση των ακτών του Σαρωνικού από μεγάλες επιχειρήσεις που θα απευθύνεται σε συγκεκριμένες κοινωνικο-οικονομικές ελίτ. Ουσιαστικά, ανάβει το πράσινο φως για μια πρωτοφανή λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής γης, περαιτέρω συρρίκνωση του δημόσιου χώρου της Αθήνας, οριστική αποκοπή της πρωτεύουσας από τη θάλασσα, καταστροφή εξαιρετικά σημαντικών φυσικών αποθεμάτων και περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της πρωτεύουσας, με το πρόσχημα της “οικονομικής ανάπτυξης” και της “δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας”».

Όπως στα περισσότερα πολύπλοκα και «καυτά» θέματα, η αλήθεια βρίσκεται μάλλον κάπου στη μέση και σίγουρα η παρούσα κατάσταση δεν ικανοποιεί κανέναν. Οι μεν έχουν δίκιο να ισχυρίζονται ότι για να αλλάξει πρέπει να κινηθούμε μακριά από πρακτικές που αποθαρρύνουν σοβαρές επενδύσεις εδώ και δεκαετίες και ο φόβος των δε για καταστρατήγηση βασικών δικαιωμάτων, όπως η ελεύθερη και εύκολη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες, είναι λογικός. Τώρα παρά ποτέ χρειάζεται κάποιος που θα εξισορροπήσει κάπως τις δύο ιδεολογίες προς όφελος των πολλών.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΙΑΖH

http://www.lifo.gr/mag/features/3892