Ελπίδες για τον παλιό «Κατράντζο»

Το οικόπεδο Κατράντζου χάσκει σαν ουλή στο σώμα της πόλης και ο Δήμος Αθηναίων δηλώνει έτοιμος να παρέμβει. Ηταν ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου του 1980, στην καρδιά των εορτών, όταν η Αθήνα ξύπναγε υπό το σοκ της είδησης των ταυτόχρονων εμπρησμών σε δύο κραταιά πολυκαταστήματα του αθηναϊκού εμπορίου: στο «Μινιόν» της οδού Πατησίων και στον «Κατράντζο» στα Χαυτεία.

«Αμαθη» ακόμα η ελληνική κοινωνία σε τρομοκρατικά χτυπήματα αυτής της κλίμακας, παρακολουθούσε με δέος τις εικόνες της τεράστιας καταστροφής. Η φωτιά είχε τέτοια ένταση, που από το «Μινιόν» απέμεινε μόνο ο σκελετός, ενώ το κτίριο του «Κατράντζου» κατέρρευσε. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου, την ευθύνη για τους εμπρησμούς ανέλαβε η πρωτοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης ’80», που αργότερα αποδείχθηκε παρακλάδι του ΕΛΑ. Δυστυχώς, τους επόμενους μήνες ακολούθησαν νέα χτυπήματα, με στόχο, πάντα, μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης: «Κλαουδάτος» και «Ατενέ» πυρπολούνται στις 3 Ιουνίου, ο «Δραγώνας» στις 4 Ιουλίου και τρεις ημέρες αργότερα το πολυκατάστημα «Λαμπρόπουλος» στον Πειραιά.

Αυτό που κατάφεραν οι τρομοκράτες ήταν να κατεδαφίσουν τους πυλώνες του ελληνικού λιανικού εμπορίου και να υπογράψουν τον αφανισμό του. Ταυτόχρονα, οι εμπρησμοί στις αρχές της δεκαετίας του ’80 σηματοδοτούν την αρχή της κρίσης του κέντρου της πρωτεύουσας, που κορυφώθηκε με την οικονομική κρίση του 2010-2013.

Οσο για την Αθήνα του 2014, διαθέτει απτές, «φυσικές» αποδείξεις εκείνων των καταστροφών: το οικόπεδο του «Κατράντζου» χάσκει για 33 ολόκληρα χρόνια σαν μια τεράστια ουλή στο σώμα της πόλης. Η παλιά, ξεθωριασμένη διαφήμιση των τσιγάρων Cooper είναι πια κομμάτι της καλτ μυθολογίας της πόλης, ενώ ο περιφραγμένος χώρος υπήρξε υπαίθρια χωματερή και εύφορη γη για ξερόχορτα. Σήμερα φιλοξενεί ένα σπιτάκι σκύλου και ορισμένες εικαστικές παρεμβάσεις μικρής κλίμακας. Πολύ χειρότερη είναι η κατάσταση εκτός της περίφραξης: στο αναπτυγμένο πεζοδρόμιο μπροστά από τον «Λαμπρόπουλο». Η λέξη «χάος» δεν περιγράφει με ακρίβεια την πραγματικότητα: ένα κανονικό περίπτερο δίπλα σε έναν πάγκο με εφημερίδες και περιοδικά που θυμίζει επίσης περίπτερο, σταθμευμένα δίτροχα, μια υπαίθρια τουαλέτα, ένας πωλητής φρούτων, ένα εγκαταλελειμμένο (και ελεεινό) σημείο πώλησης εισιτηρίων αστικών συγκοινωνιών, ένας υπαίθριος βιβλιοπώλης.

Το οικόπεδο ανήκει στο Ιδρυμα Μαρία Κασιμάτη, στο οποίο προεδρεύει ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος, επομένως βρίσκεται επί της ουσίας στα χέρια της Εκκλησίας. Το 1982, ο χώρος χαρακτηρίσθηκε με Προεδρικό Διάταγμα «κοινόχρηστο πράσινο» και αποφασίσθηκε η απαλλοτρίωσή του υπέρ του Δήμου Αθηναίων. Ωστόσο, ο δήμος δεν προχώρησε στην καταβολή της αποζημίωσης με αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί ποτέ η σχετική διαδικασία. Υστερα από σενάρια οικοδόμησης ενός νέου εξαώροφου κτιρίου, ο Δήμος Αθηναίων επανέρχεται το καλοκαίρι του 2009 με νέα πρόταση απαλλοτρίωσης. Στα σχέδια του δήμου ήταν να δημιουργηθεί ελεύθερος χώρος πρασίνου 560 τ.μ. και να κατασκευαστεί δημοτικό κτίριο που θα φιλοξενήσει δραστηριότητες αναψυκτηρίου και κέντρου πληροφόρησης πολιτών.

Το σχέδιο δεν θα προχωρήσει ποτέ και σήμερα ο Δήμος Αθηναίων σχεδιάζει μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα παρέμβαση στο οικόπεδο «Κατράντζου» με τη συνεργασία γνωστού καλλιτέχνη, ο οποίος θα επιμεληθεί τη μία από τις δύο «τυφλές» μεσοτοιχίες. Οσοι γνωρίζουν την πρόταση κάνουν λόγο για εντυπωσιακή τοιχογραφία. Στόχος του δήμου είναι η σημειακή ανάπλαση να επεκταθεί και στο έδαφος (αυτό επιβάλλεται), όμως αυτό θα εξαρτηθεί από την καλή συνεργασία με την Εκκλησία της Ελλάδος. Αλλά πριν προχωρήσει ο δήμος με το οικόπεδο, έχει αρκετή δουλειά να κάνει και στα όρια της απόλυτα δικής του αρμοδιότητας.

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ

Πηγή: Η Καθημερινή