Ανάπλαση λατομείων με ερωτήματα

Στο Μαρκόπουλο ανέσυραν μια ξεχασμένη μελέτη για την αποκατάσταση μέρους της «πληγής»

Ποιος προωθεί τη μελέτη, ποια η νομική της βάση και τι θα γίνει με την εκμετάλλευση των εκτάσεων.

Κάτι δείχνει να κινείται στο θέμα της αποκατάστασης των λατομείων στο Μαρκόπουλο, κάτω όμως από νεφελώδεις συνθήκες. Μια ξεχασμένη μελέτη αποκατάστασης, η οποία είχε υποβληθεί στον Οργανισμό Αθήνας τουλάχιστον προ τριετίας, ανακινήθηκε στις αρχές Οκτωβρίου, παίρνοντας το «πράσινο φως» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η μελέτη αφορά την ολοκλήρωση της επίχωσης και τη φύτευση του λατομείου, έργο που ξεκίνησε την προ-ολυμπιακή περίοδο και διεκόπη το 2002. Τα ερωτήματα είναι πολλά: ποιος τελικά προωθεί τη μελέτη, αφού η εταιρεία που την εκπόνησε προ ετών δεν έχει την ιδιοκτησία της έκτασης από το 2009; Σε ποια νομική βάση προχωρά η μελέτη αποκατάστασης, όταν η προηγούμενη ανάλογη απόπειρα ακυρώθηκε από το ΣτΕ το 2009; Εν τέλει τι «παίζεται» σε σχέση με τις δημόσιες και ιδιωτικές εκτάσεις στον χώρο των δύο ανενεργών λατομείων και τη μελλοντική εκμετάλλευσή τους;

Οι «πληγές» που έχουν ανοίξει τα λατομεία Μαρκοπούλου στην περιοχή. Η μελέτη αποκατάστασης έχει αρκετά αδιευκρίνιστα σημεία.
Η έγκριση από το ΚΑΣ
Η «μελέτη μορφολογικής και βλαστητικής αποκατάστασης ανενεργού λατομικού χώρου στη θέση Μερέντα Μαρκόπουλου Μεσογαίας», που εγκρίθηκε στις 4 Οκτωβρίου από το ΚΑΣ, αφορά την ανάπλαση έκτασης 779,58 στρεμμάτων και εκπονήθηκε για λογαριασμό της εταιρείας Λατομεία Μαρκοπούλου ΑΒΕΕ.
Πρόκειται για τη μία από τις δύο εταιρείες που δραστηριοποιούνταν εκεί: η λατόμευση στην περιοχή Μερέντα ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 (αρχικά από την εταιρεία «Λατομεία Παναγάκη – Αρ. Γαλάνη – Αφοί Σταύρου και Σία»), ωστόσο η πρώτη άδεια δόθηκε… το 1980. Από το 1988 ο χώρος διαιρέθηκε σε δύο λατομεία (Λατομεία Μαρκοπούλου ΑΒΕΕ και Αφοι Σταύρου). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι χώροι και των δύο λατομείων είναι εν μέρει ιδιωτικοί και εν μέρει δημόσιες δασικές εκτάσεις.
Το 1989 ολόκληρη η περιοχή της Μερέντας κηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος, με τα δύο λατομεία να βρίσκονται μέσα στα όριά του. Οι δύο εταιρείες συνέχισαν τη λατόμευση και μετά τη λήξη της άδειάς τους με προσωρινές άδειες, ωστόσο η τελευταία παράταση που ζητήθηκε το 1993 απορρίφθηκε το 1995 με αποφάσεις του (τότε) υπουργείου Βιομηχανίας, καθώς νόμος του 1993 απαγόρευε την παράταση λειτουργίας λατομείων σε αρχαιολογικούς χώρους πέραν της διετίας.
Τα λατομεία σφραγίστηκαν, αλλά οι ιδιοκτήτες των δύο εταιρειών πέτυχαν το 1996 και 1997 (με αποφάσεις του Πρωτοδικείου Αθηνών) να αναστείλουν την εφαρμογή της απόφασης και να ξεκινήσουν και πάλι τη λατόμευση.
Το 1999 την ευθύνη αποκατάστασης των ανενεργών λατομείων στην Αττική ανέλαβε ο Οργανισμός Αθήνας. Κατόπιν, ο Οργανισμός υπέγραψε πρωτόκολλο συνεργασίας με την κοινοπραξία «Αττική Οδός», η οποία με τη σειρά της εκχώρησε την εκτέλεση του πρωτοκόλλου… πάλι στις δύο εταιρείες. Μάλιστα, με μια απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ το 2000 δόθηκε η δυνατότητα επανέναρξης λατομικών εργασιών στο πλαίσιο της αποκατάστασης και διάθεσης αδρανών για την εκτέλεση των μεγάλων έργων που εκτελούνταν στην προ-ολυμπιακή Αθήνα. Οι δύο εταιρείες αποκατέστησαν ένα μικρό κομμάτι του χώρου, αλλά το 2002 ο Οργανισμός Αθήνας κατήγγειλε τη συμφωνία και όλα σταμάτησαν. Οι άδειες λειτουργίας όμως των σπαστηροτριβείων ανακλήθηκαν… δύο χρόνια αργότερα, το 2004. Το 2005 η Περιφέρεια Αττικής ενέκρινε νέες μελέτες αποκατάστασης των λατομείων με παράλληλη εξόρυξη από τις δύο εταιρείες (βάσει νόμου που θεσπίστηκε το 2003) και το 2006 έδωσε έγκριση και το υπουργείο Πολιτισμού. Ομως οι άδειες ακυρώθηκαν το 2009 από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
«Τελικά το 2009 η Λατομεία Μαρκοπούλου, που είχε εν τω μεταξύ μετονομαστεί σε Ανάπλαση Μαρκοπούλου, παρέδωσε το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης, περίπου 500 στρ., στο Δημόσιο και πώλησε σε πλειστηριασμό τα υπόλοιπα. Εκτοτε η εταιρεία τέθηκε ουσιαστικά σε αδράνεια», εξηγεί ο νομικός σύμβουλός της, κ. Ευθ. Πολιτόπουλος. Την έκταση που πωλήθηκε, αγόρασε η εταιρεία Ελληνικά Λατομεία (ΕΛΛΑΤ), θυγατρική του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Που όπως προκύπτει, ανακίνησε τη μελέτη. «Η ανάπλαση προωθείται από την εταιρεία Ακτωρ στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης του», λέει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΛΑΤ, κ. Βασίλης Λάμπος. Οπως αναφέρει, ο όμιλος δεν έχει πρόθεση να επιδιώξει άλλη χρήση του χώρου, παρότι στο παρελθόν είχε επιδιώξει την υπόγεια λατόμευση ή υπόγεια εκμετάλλευσή του (λ.χ. δημιουργία υπογείων αποθηκών).
Πώς όμως προωθείται μια μελέτη αποκατάστασης αντίθετη προς τις αποφάσεις του ΣτΕ του 2009; «Υπάρχουν δύο λογικές. Η μία είναι η μηδενική λύση, να μη γίνει τίποτα. Η άλλη είναι να προχωρήσει η ανάπλαση. Εμείς θα προσπαθήσουμε τη δεύτερη», λέει ο κ. Λάμπος.
Τα ερωτήματα, πάντως, παραμένουν:
• Είναι νόμιμο να προωθείται μελέτη αποκατάστασης από εταιρεία που έχει πάψει να κατέχει τον χώρο και για χώρο που δεν είναι πλέον ενιαίος; Εχει συμφωνήσει η Πολιτεία να αναθέσει στην εταιρεία Ακτωρ την ανάπλαση και του δημοσίου τμήματος;
• Εχει ελεγχθεί ότι το κομμάτι που δόθηκε σε πλειστηριασμό ήταν ιδιωτικό;
• Στα τέλη του 2011 η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής όρισε επιτροπές για να παραλάβουν 8 ανενεργά λατομεία στην Αττική, ανάμεσα στα οποία και τα δύο του Μαρκόπουλου. Το έπραξε; Τι εκτάσεις παρέλαβε;
• Εχει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής εγκρίνει τη μελέτη αποκατάστασης;
Πληροφοριακά, η μελέτη προβλέπει ότι ο επίμαχος χώρος μπορεί να δεχθεί 4,81 εκατ. κυβικά μέτρα μπάζων, δηλαδή να αποβεί ιδιαίτερα κερδοφόρος για όποιον τον εκμεταλλευτεί…

Πηγή: Η Καθημερινή